Rotunda

Rotunda, ortaçağın (12. – 17. Yüzyıl) özel bir blackletter senaryosudur. Bazen bir blackletter komut dosyası olarak değil, kendi başına özel bir komut dosyası olarak kabul edilir. Baskıya geçilmesine rağmen uzun yıllar el yazısı olarak kullanılmıştır.

Gotik yazının 10.-13. yüzyıllarda güney Avrupa yazılarındaki etkisi büyük bir ülke olan İtalya’da dirençle karşılaşmıştır. Klasik yazı ülkenin her tarafında kullanılmış ve Beneventan olarak adlandırılan ve Caroline (Carolingian) Minuscule alfabeden geliştirilen yuvarlak el yazısı (rounded hand) bütün faktörleriyle çağının Gotik yazılarından ayrı formal bir yazı olarak yuvarlak formu ve geniş boşluklarıyla 12. yüzyılda ortaya çıkmıştır. Bu yazı Rotunda olarak kaydedilmiştir.

İtalya’da geliştirilmiş, harfler yumuşatılmış, rahat okunabilir yazı stili olarak tasarlanmıştır. Esas olarak güney Avrupa’da, İtalya ve İspanya’da uzun süre tercih edilmiştir. 14. yüzyılda Avrupa’nın her tarafında bilinmeye başlanmıştır. Güney Avrupa’nın textualis kardeşi olarak kabul edilir. Caroline Minuscule’un doğrudan etkisi textualis’ten daha açıktır.

Adı, yuvarlak, dairesel bir zemin planına sahip bir binaya atıfta bulunan Latince rotundus kelimesinden türetilmiştir. Oval biçimli odaları tanımlamak amacıyla da kullanılmaktadır.

Yukarı ve aşağı uzantıları Caroline Minuscule’den daha kısadır ve genellikle harfler daha kalındır. Fakat dairesel çizgiler ve basit-düz aşağı ve yukarı uzantılar çok belirgindir. Yukarı uzantılı harflerin üst tarafı düz olur ancak çatallı da yapılabilir.

Rotunda harf biçimleri, textualis harf biçimleriyle aynı yapısal niteliklerin çoğunu paylaşsa da, daha yuvarlak vuruşlar içerirler. Bu, alfabeye önemli miktarda çeşitlilik katar ve dar yazıldığında bile stili çok daha okunaklı hale getirir.

Dik ve dairesel bir yazı olan Rotunda dar ve geniş olarak da çok iyi çalışır ve çok rahat okunur. Rotunda alfabesinde b, f, h gibi özel harflerin gövdeleri 30⁰ kalem açısıyla çizilir ve tabanları düz olarak oluşturulur. Harflerin gövde yüksekliği 4 nib, yukarı ve aşağı uzantıları 2 nib olarak alınır.

Rotunda yazılarında de, od, bo, pe gibi bitişik harf örnekleri vardır. Ancak tek tek harfler ele alındığında diğer Gotik yazılardan daha geniş ve daha yuvarlak olduğu açıkça görülür. Gotik textura’ya benzer harf biçimlerine sahiptir, ancak bunlar köşeli veya yanal olarak sıkıştırılmış değildir. Bu nedenle selefi Caroline Minuscule’e daha çok benzer.